Romanya Vatandaşları İçin Türkiye Çalışma İzni

ROMANYA VATANDAŞLARI İÇİN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA İZNİ NASIL ALINIR?

Türkiye’de çalışmak için başvuruda bulunan Romanya vatandaşları, diğer yabancı ülke vatandaşları gibi, 6735 sayılı Kanun'a tabi olup, son şekli verilen söz konusu Kanun 13.08.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, Türkiye’de yabancılara çalışma izni vermeye yetkili merci Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır (ÇSGB).

Çalışma izin başvuruları, çalışmak isteyen Romanya vatandaşı tarafından Romanya'daki Türk temsilciliklerine doğrudan, Romanya vatandaşları bünyelerinde çalıştırmak isteyen Türk şirket yetkilileri tarafından ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na önce online, akabinde ise gerekli evrakı anılan Bakanlığa iletmesiyle gerçekleştirilmektedir.

Romanya Vatandaşları İçin Türkiye’de Çalışma İzni Nasıl Alınır?

1. Romanya'dan Çalışma İzin Başvurusu Nereye Yapılır? 

Romanya vatandaşları, Romanya'dan çalışma izni için ilk başvurularını, Romanya'daki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Bu başvuru esnasında Türkiye’deki işverenle imzalanmış iş sözleşmesini (veya atama/görevlendirme yazısını) temsilciliğe ibraz ederler.

Başvurunun kabulü halinde temsilcilik tarafından Romanya vatandaşına bir referans numarası verilir. Romanya vatandaşı söz konusu referans numarasını Türkiye'deki işverene iletir.

Türkiye’de bulunan işveren veya işveren vekili, PTT’den e-devlet şifresi alarak, bu referans numarası ile sisteme girerek çalışma izin başvurusunda bulunur.

Türkiye Dış temsilciliği kanalıyla yapılan başvurularda, temsilciliğe yapılan başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin internet üzerinden elektronik çalışma izin başvurusunu yapması ve yine aynı 10 işgünü içinde gerekli belgeleri ÇSGB’ye ulaştırması zorunludur.

Romanya vatandaşının Türkiye'de bulunmaması nedeniyle tarafların ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin de ayrıca gönderilmesi gerekmektedir. 

2. Yurtiçinden Çalışma İzin Başvurusu Nasıl Yapılır? 

Türkiye’de ön lisans ve lisans öğrenimi için verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe istinaden en az “altı ay” süreli ikamet izni almış ve iznin süresi sona ermemiş olan Romanya vatandaşları için ilgili işverenler başvurularını yurt içinden (Ayrıca ilgili T.C. dış temsilciliğine başvuruya gerek kalmaksızın) ÇSGB’na yapabilirler.

İnternet üzerinden online olarak yapılacak çalışma izin başvurusunun tamamlanmasının ardından imzalanacak Başvuru Formu ve dilekçenin 6 işgünü içinde ÇSGB’ye teslimi zorunludur.

TÜRKİYE ÇALIŞMA İZİNLERİ İÇİN İSTENEN BELGELER NELERDİR?

İlk Başvuruda Romanya Vatandaşından İstenen Belgeler

. Yurt içinden yapılacak başvurularda, Türkiye’de öğrenim amaçlı oturma izinleri hariç olmak üzere, müracaat tarihinde geçerli en az altı ay süreli oturma izni örneği (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Çalışma izni talebinde bulunan Romanya vatandaşının geçerli oturma izni olmaması halinde ise, Romanya vatandaşının Romanya'daki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine iş sözleşmesi veya şirket ortaklığını gösterir belge ibrazı ile çalışma izin başvurusu yapması zorunludur. Bununla birlikte, Özellik Arz Eden Doğrudan Yabancı Yatırımlar* ölçütlerinden asgari birini karşılayan şirketlerde çalıştırılacak kilit personel statüsündeki Romanya vatandaşının Türkiye’de yasal olarak bulunduğunun (Emniyet Müdürlüğü’nden alınan yazı veya pasaportun vize sayfası ve giriş tarihini gösterir bölümünün onaylı örneği ibraz edilerek) kanıtlanması halinde çalışma izni müracaatı doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılabilmektedir. 

. Romen vatandaşın kilit personel statüsünde olması halinde, Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 10/b maddesinde belirtilen bilgi ve belgeler (Bu belgeler elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Pasaport kopyası (Pasaportun Latin harfleri dışında bir alfabe ile yazılı olması halinde, yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenmelidir. Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilir.)

. Yeminli tercüman tarafından Türkçe tercümesi yapılmış ve resmi makamlarca onaylanmış diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden ve ayrıca kâğıt ortamında da gönderilecektir.)

. Mesleki hizmetler çerçevesinde çalışma izni talep eden yabancının yukarıdaki belgelere ilave olarak, yurt dışında yükseköğrenim görmesi halinde “Yurtdışı Yüksek Öğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği”ne uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi” (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

İlk Başvuruda İşveren Kurumdan İstenen Belgeler Nelerdir?

. Romanya Vatandaşı Çalışma izni müracaat dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru sırasında taratılacak ve ayrıca işveren tarafından kâğıt ortamında ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)

. Romen personel müracaat formu (Elektronik ortamda doldurulan form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp posta ile bir nüsha olarak ÇSGB'na gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmaması halinde taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması halinde müracaat işleme konulmaz.)

. İşveren Kuruluşun sermaye ve ortaklık yapısını gösteren en son Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru sırasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış bilanço ve kâr/zarar tablosu (Bu belge de elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. İş yeri "Özellik Arz Eden Doğrudan Yabancı Yatırımlar*" kapsamında ise, böyle olduğunu kanıtlayıcı dökümanlar (Bu dökümanlar online başvuru sırasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan ihalelere ait projeleri gerçekleştirilecek kuruluşların (konsorsiyumlar dâhil) işi yüklendiklerini belirten belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

.  Müteahhitlik, mimarlık, mühendislik ve danışmanlık hizmetleri çerçevesinde yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk mühendis/mimar/şehir plancısı istihdam edildiğini ispata dair maaş bordrosu (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Romen personeli istihdam edecek kurum ve kuruluş adına kullanıcı sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter tarafından onaylanmış vekâletnamesi veya kullanıcı sıfatındaki kişinin müracaatı yapan kurum ve kuruluşta görevli olduğunu gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

Romen Personel İçin Çalışma İzni Uzatma Başvurusu Nasıl Yapılır?

. Çalışma izninin uzatılması talebi, Romen vatandaş veya işveren tarafından doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılır.

. Çalışma izni ve süre uzatım başvurularının ilkin elektronik yolla yapılması zaruridir. Bu çerçevede, elektronik yolla yapılan ve sistem tarafından kabul edilerek onaylanan çalışma izni veya süre uzatım başvurularının geçerli olabilmesi için, internet ortamında alınan barkodlu başvuru formu çıktısının Romanya vatandaşı ve Türk işveren tarafından kâğıt ortamında imzalanarak, yönetmelik ekinde belirtilen diğer dökümanla birlikte, internet üzerinden, onay tarihini takip eden 6 işgünü içinde, şahsen veya posta ile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ulaştırılması gerekmektedir.

. Çalışma izninin uzatılması talebinin, iznin bittiği tarihten geçmişe doğru maksimum iki aylık süre içerisinde yapılması gerekmektedir. Çalışma izni süresinin bitiminden itibaren en geç on beş gün içinde yapılan uzatma başvuruları da kabul edilir. Bu süreden sonra yapılan başvurular, ilk kez başvuru yapan yabancılara uygulanan esaslara tabidir. Geçerli oturum izni ibrazıyla yapılan çalışma izni uzatma başvurularında (yurt içinden yapılan ilk başvurularda olduğu gibi) elektronik başvuruyu takip eden 6 işgünü içinde istenen belgelerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ulaştırılması gerekmektedir.

. Bir yıllık yasal çalışma izin süresinden sonra, aynı iş yeri ve aynı meslekte olması kaydıyla, mevcut çalışma izni iki yıl süreyle uzatılabilir. Toplam üç yıllık yasal çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak kaydıyla, mevcut çalışma izni ek üç yıl süreyle uzatılabilmektedir. Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz olarak oturan veya toplam sekiz senelik yasal çalışması olan Romanya vatandaşları süresiz çalışma izni başvurusunda bulunabilirler.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusunda Romanya Vatandaşından İstenen Belgeler Nelerdir?

. Pasaport fotokopisi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilir.)

. Önceki çalışma izin belgesi ve üst yazısı (Bu belgeler elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilir.)

. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmiş bulunan çalışma izin sürelerini kapsayan oturma izni (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. Mimar, mühendis ve şehir plancısı olarak çalışma izni verilen yabancıların, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasası'nın 36. maddesine dayalı olarak alması gereken geçici üyelik belgesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

Çalışma İzni Uzatma Başvurusunda İşveren Kurumdan İstenen Belgeler Nelerdir?

. Romen Personel Çalışma izni uzatımı başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taratılacak ve ayrıca kâğıt ortamında işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)

. Romen personel başvuru formu (Elektronik ortamda doldurulacak form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp kâğıt ortamında bir nüsha olarak ÇSGB'na gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmadığı hallerde, taraflar arasında akdedilmiş iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzalanmamış olması ve iş akdinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmaz)

. Değişiklik olması durumunda, kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu döküman online başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

. İş yerinin vergi borcu olmadığına dair belge (Bu bilgiye, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, Maliye Bakanlığı kayıtlarından internet üzerinden erişilecektir.)

. Romen personel ve anılan personeli çalıştıran işverenin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine getirip getirmediği bilgisi (Bu bilgi Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından internet üzerinden kontrol edilecektir.)

. Romen personeli bünyesinde istihdam eden kurum ve kuruluş adına, kullanıcı sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekâletnamesi veya anılan kişinin başvuruyu yapan işyerinde çalıştığını gösterir belge (Bu belge online başvuru esnasında taratılarak internet üzerinden gönderilecektir.)

Romanya Vatandaşlarının Çalışma İzni Başvuruları Nasıl Sonuçlandırılmaktadır?

Çalışma izni başvurusu sonuçlanan Romanya vatandaşına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kararı (İzin veya ret)  ilgili işverene e-posta yoluyla bildirilir. Romanya'dan yapılan başvurularda sonuç, ilgili Türk temsilciliğe de online olarak ayrıca bildirilir. Çalışma izni verilmesi halinde, Romen vatandaşın, başvuru yaptığı Türk temsilciliğe giderek çalışma ve ikamet izin harçları ile vize harcını ödemesi gerekmektedir. Dış temsilcilikçe Romen vatandaşın pasaportuna vize etiketi yapıştırılması sonrasında şahıs Türkiye’ye giriş yapabilir. Söz konusu harçlar ödenmeksizin yurda giriş yapan yabancıların çalışma izinleri geçerlilik kazanmamaktadır. Diğer yandan, düzenlenen çalışma izni kartı PTT Kargo ile işveren adresine ulaştırılmaktadır.

Çalışma İzninin Reddedilmesi Halinde Nereye İtiraz Edilebilir?

Çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin ÇSGB tarafından verilecek kararlara karşı ilgili işveren tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar sistem üzerinden online olarak yapılır. İtiraza ilişkin açıklamalı dilekçe ve belgelerin sisteme yüklenmesi gerekir. İtirazın ÇSGB tarafından reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.

Türkiye Çalışma İzni Nasıl Uzatılır?

ÇSGB tarafından Romen vatandaşlara verilmiş bir çalışma izninin süresinin uzatılabilmesi için; mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geçmişe doğru maksimum 2 aylık sürede olmak şartıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan süre uzatım başvuruları işleme konulmaz.

Türkiye Çalışma izninin uzatılması isteği ilk başvuruda olduğu gibi online olarak yapılır ve ardından başvuru formu Romen personel ve işveren tarafından imzalanarak 6 işgünü içerisinde bizzat veya posta ile ÇSGB’ye teslim edilir.

Türkiye Çalışma İzinleri Harcı ne kadardır ve nasıl yatırılır?

492 No'lu Harçlar Kanunu uyarınca yabancılara verilen çalışma izin belgeleri harca tabidir. Çalışma izin talebinin ÇSGB tarafınca olumlu bulunması durumunda verilecek izin süresine göre çalışma izni harcı yatırılması gerekmektedir. Harç tutarları, her yıl yeniden belirlenmekte ve Resmi Gazete'de yayımlanmaktadır. Harç miktarları ve yatırılacak Banka şubelerine ilişkin bilgiler ÇSGB web sayfasında yer almaktadır.

Yurtiçinden yapılan çalışma izin (süre uzatımları dahil) başvurularında, talebi ÇSGB tarafından uygun bulunan yabancılar için çalışma izni harcı  ve değerli kağıt bedelinin ayrı ayrı yatırılması gerekmektedir. ÇSGB tarafından başvurucuya bu miktarları belirtir mesaj gelmeden ödeme yapılmaması gerekmektedir. 

Harç ve değerli kağıt bedelleri yalnızca ÇSGB internet sitesinde belirtilen Bankaların şubelerine yatırılabilmektedir. Yapılan ödemeler online sistem üzerinden ÇSGB tarafından görülmekte olduğundan, ödeme yapıldığında (çok istisnai haller dışında) ÇSGB’ye ayrıca makbuz ibrazına gerek bulunmamaktadır.

Yurtdışından yapılan müracaatlarda çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedeli çalışma vizesi alınırken Romen vatandaş tarafından Romanya'daki ilgili Türk temsilciliğe yatırılmaktadır.

ÖZELLİK ARZEDEN YABANCI YATIRIMLAR NELERDİR?

“Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik” kapsamında, Özellik Arzeden Yabancı Yatırımlar'a ilişkin çalışma izinleri özel hükümlere tabi tutulmuş olup, çalışma izinlerinin daha kolay şekilde verilmesi hedeflenmiştir. Bu kapsam dışındaki doğrudan yabancı yatırımlarda istihdam edilecek personel için talep edilen çalışma izin başvuruları 4817 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği hükümlerine tabidir.

. Özellik Arz Eden Doğrudan Yabancı Yatırımlar; 4875 sayılı yasa alanına giren ve aşağıdaki koşulların en az birini sağlayan şirket veya şubeyi ifade eder:

. Yabancı ortakların toplam sermaye payının minimum 1.283.974 TL olması şartıyla, şirket veya şubenin son yıl cirosunun minimum 96,5 milyon TL olması

. Yabancı ortakların toplam sermaye payının minimum 1.283.974 TL olması şartıyla, şirket veya şubenin son yıl ihracatının minimum 1 milyon ABD Doları olması

. Yabancı ortakların toplam sermaye payının minimum 1.283.974 TL olması şartıyla, şirket veya şubede son yıl içinde SSK'ya kayıtlı minimum 250 personelin çalıştırılması

. Şirket veya şubenin yatırımda bulunacak olması durumunda, öngörülen asgari sabit yatırım tutarının minimum 32,1 milyon TL olması
Ana şirketin merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımı bulunması

Kilit personel; Türkiye’de kurulu bulunan ve tüzel kişiliğe sahip bir şirketin, aşağıdaki şartlardan en az bir tanesini sağlayan personelidir:

a) Aşağıdaki alanlardan en az bir tanesinde görev alan veya bu konularda yetki sahibi; şirket ortağı, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, şirket müdürü, şirket müdür yardımcısı ve benzeri mevkilerde görev yapan kişi

Şirketin üst yönetiminde ya da icra pozisyonunda görev yapmak
Şirketin tamamını veya bir bölümünü yönetiyor olmak
Şirketin idari veya teknik personelinin işlerini denetlemek veya kontrol etmek
Şirketin insan kaynakları politikaları konusunda karar alıcı pozisyonda bulunmak

b) Şirketin hizmetleri, cihazları, teknik ya da yönetimi için gereken bilgilere sahip kişi

c) İrtibat bürolarında, yurt dışındaki ana şirket tarafından adına yetki belgesi düzenlenen kişi